Bloed
Bijles Biologie HAVO
Bloedplasma
We kunnen bloed zien als transportmiddel en beschermmiddel. Bloed vervoert de stoffen die in omloop zijn in ons lichaam. Het vervoert voedings- en afvalstoffen, zuurstof en koolstofdioxide, hormonen, antistoffen en nog veel meer andere stoffen. Bloed bestaat voor 55% uit bloedplasma en voor 45% uit bloedcellen en bloedplaatjes.
Bloedplasma is het vloeibare gedeelte van bloed. Het bestaat voor 90% uit water. Er zitten allerlei verschillende stoffen in dit water opgelost, namelijk: voedingsstoffen, hormonen, gassen, zouten, plasma-eiwitten en afvalstoffen.
Bloedplasma heeft een hoge osmotische waarde ten opzichte van weefselvloeistof. Door het verschil in osmo-waarde kunnen stoffen uit het bloed worden opgenomen in het weefselvloeistof.
Osmotische waarde
Wat is de osmotische waarde ook alweer? De osmotische waarde zegt hoeveel opgeloste stoffen er in een bepaalde vloeistof zitten. Hoe hoger de waarde van een oplossing, hoe hoger de zuigkracht van de oplossing. De oplossing ‘zuigt’ aan vrije watermoleculen in de oplossing aan de andere kant van de wand van het bloedvat. De oplossingen willen namelijk gelijke concentraties opgeloste stoffen hebben.
Bloedcellen en bloedplaatjes
De bloedcellen en bloedplaatjes zijn het vaste gedeelte van het bloed. Er zijn twee typen bloedcellen: witte en rode.
Bloedplaatjes zijn celfragmenten en zorgen ervoor dat je bloed kan stollen als je een wondje hebt. Bloedplaatjes reageren met het stofje fibrinogeen bij zo’n beschadiging van bloedvaten. Samen zorgen ze ervoor dat er een netwerk komt van eiwitdraden waar bloedcellen in blijven hangen. Op die manier ontstaat een korstje op je wond.
Rode bloedcellen zorgen voor het vervoer van zuurstof in het lichaam. Ze bevatten veel hemoglobine. Hemoglobine bevat ijzer waar zuurstof aan kan hechten.
Witte bloedcellen zorgen voor de verdediging van ons lichaam. Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen. Macrofagen ruimen ziekteverwekkers, bacteriën en celresten op. Dit heet fagocyteren. Lymfocyten maken antistoffen aan tegen lichaamsvreemde stoffen en ziekteverwekkers.
Witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes worden allemaal gemaakt in het rode beenmerg.
