X,t-diagram en V,t-diagram
Bijles natuurkunde HAVO
Waaruit kun je de verschillende diagrammen herkennen?
Het is belangrijk te weten wat het onderscheid tussen x,t-diagrammen en v,t-diagrammen is.
Daarbij is onderstaande tabel handig.
Steilheid stelt voor | Oppervlak stelt voor | |
x,t-diagram | v (snelheid) | niets |
v,t-diagram | a (versnelling) | x (verplaatsing) |
a,t-diagram | (hoef je niet te weten) | v (snelheidsverandering) |
Uit v,t-diagram haal je dus de versnelling en afstand.
Uit x,t-diagram haal je de snelheid.
Nu een paar voorbeeldopgaven zodat het onderscheid tussen de soorten diagrammen duidelijker wordt.
Voorbeeldopgave versnelling berekenen in v,t- diagram:
Stel je moet de versnelling bepalen in onderstaande v,t-diagram. Dit kan heel handig met de bovenstaande formule voor de versnelling:
Wanneer teken je een raaklijn in de grafiek?
Soms is de gegeven lijn niet recht, maar krom, zoals de v,t-diagram rechts. Als je in zo’n situatie bijvoorbeeld de snelheid op een bepaald tijdstip moet bepalen, moet je een raaklijn aan de grafiek tekenen.
De ‘p’ in de grafiek is de Δv, de ‘q’ is de Δt. Deze invullen in de versnelling formule, geeft de versnelling.
Voorbeeldopgave afgelegde afstand berekenen in v,t-diagram:
Het kan ook voorkomen dat je de gemiddelde afgelegde afstand moet berekenen in een v,t-diagram, waarbij de lijn geen mooie en rechte lijn is (figuur 3a en figuur 3c). Dan moet je als volgt te werk gaan
