Waarom bleef de koude oorlog een koude oorlog?
Bijles geschiedenis HAVO
Wanneer eindigde de koude oorlog?
De Oost-West verhouding in Europa leek weer rustig te zijn geworden nadat de Bondsrepubliek Duitsland lid was geworden van de NAVO en de DDR van het Warschaupact. Men was zich bewust van de spanningen en het risico op een Derde Wereldoorlog, daarom was bijvoorbeeld het Westen niet bereid om militair in te grijpen tijdens het neerslaan van de Hongaarse Opstand in 1956. Het Westen was zich bewust van de spanningen en wilde het zo rustig mogelijk houden. Sinds de dood van Stalin in 1953, streefde de leiders van de Sovjet-Unie naar een vreedzame-co existentie. Hoewel alle pogingen om het vreedzaam en harmonieus te houden,ontstaat er in 1961 toch een tweede crisis rond West-Berlijn in de tijd van de presidenten Kennedy en Chroesjtsjov. West-berlijn had een belangrijke symbolische functie voor de Westerse wereld en de DDR-burgers, West-Berlijn functioneerde als een vluchtweg. Deze crisis eindigde in augustus 1961 met de bouw van de Berlijnse muur. Door de bouw van deze muur konden mensen niet meer naar West-Berlijn vluchten. Een enorme riskante confrontatie was toen de Verenigde Staten er achter kwam dat er raketinstallaties geïnstalleerd waren op Cuba, door de communistische regering. De Amerikaanse regering eiste dat deze raketinstallaties werden afgebroken, maar Chroesjtsjov weigerde om deze af te breken. De VS en de NAVO hadden toen ook raketinstallaties in Europa en Azië gericht op de Sovjet-Unie. De VS en de Sovjet-Unie stonden nu lijnrecht tegenover elkaar en er dreigt een nucleair conflict en een mogelijke Derde Wereldoorlog. Chroesjtsjov is onder voorwaarden bereid om de raketinstallaties op Cuba te verwijderen.
Welke kenmerkende aspecten horen bij de koude oorlog?
Kenmerkende aspecten:
- 37) De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.
- 38) Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme
- 45) De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
Belangrijke voorbeelden:
- Bestorming van Felix Meritis in Amsterdam (1956) ka: 37, 45. Door het gewelddadige ingrijpen van de Sovjet-Unie op de Hongaarse Opstand, reageren veel Nederlanders fel anticommunistisch. Hierdoor werd het hoofdkantoor van de Communistische partij in Nederland bestormd (Felix Meritis)
- ‘Ich bin ein Berliner’-toespraak van President Kennedy in Berlijn (1963) ka: 37, 45. Tijdens deze speech in Berlijn maakt Kennedy duidelijk dat de Verenigde Staten West-Berlijn nooit zullen opgeven.
Belangrijke jaartallen
- 1953: Dood van Stalin
- 1955: BRD wordt lid van de NAVO, Sovjet-Unie richt het Warschaupact op.
- 1956: Warschaupact slaat Hongaarse Opstand neer.
- 1961: DDR bouwt de Berlijnse muur.
- 1962: Begin Cuba crisis.
