Metonymia
Bijles Nederlands HAVO
Wat is metonymia?
Metonymia is een vorm van beeldspraak. Bij metonymia zeg je niet rechtstreeks wat je bedoelt, maar gebruikt een woord dat ermee te maken heeft. Je hebt het dus alleen over het beeld. Je noemt het object niet. De beeldspraak berust bij een metonymie op een opvallende kenmerk.
Soorten metonymia
Er zijn veel verschillende soorten metonymia. We zullen nu een aantal soorten bespreken en bij elke soort een voorbeeld noemen.
- Het gaat over een voorwerp, maar het materiaal waarvan het voorwerp gemaakt is wordt benoemd.
Sven Kramer heeft goud gewonnen in 2018 bij de Olympische Spelen.
Je bedoelt een gouden medaille maar je zegt goud, het materiaal waarvan de medaille gemaakt is.
- De inhoud wordt bedoeld, maar het voorwerp wordt genoemd.
Een glaasje drinken.
Hiermee bedoel je misschien wel een glaasje wijn, de inhoud, maar je zegt alleen het voorwerp.
- Het voorwerp wordt bedoeld, maar de maker wordt genoemd.
Dat is een mooie van Gogh.
Je bedoelt hierbij een schilderij gemaakt door van Gogh.
Nog meer soorten...
- Het gaat over het geheel, maar slechts een deel wordt genoemd (totum pro parte).
Even koppen tellen voordat we de bus in mogen.
Het gaat hier om mensen tellen. Je zegt koppen, dat is slechts een deel van de mens als geheel.
- Het gaat over een deel, maar het geheel wordt benoemd (pars pro toto).
Italië heeft zijn laatste wedstrijd gespeeld.
Je hebt het maar over een deel van Italië, het Italiaanse voetbalteam, maar je noemt het land in het geheel.
- Het meervoud wordt bedoeld, maar het enkelvoud wordt genoemd.
De emancipatie van de vrouw.
Je hebt het hier over de emancipatie van alle vrouwen, niet van een enkele vrouw.
- Het gaat om het bezit maar de bezitter wordt genoemd.
Onze buurman is gister afgebrand.
Hierbij bedoel je het huis van je buurman, zijn bezit.
- De groep wordt bedoeld, maar de leider wordt genoemd.
Hitler viel het land binnen.
Je hebt het natuurlijk over de legers van Hitler en niet over alleen over Hitler.
