Rangtelwoorden
Bijles Duits VMBO
Wat zijn rangtelwoorden?
Hoe pas je dit toe in het Duits?
1 t/m 19
Zijn easy peasy. Deze eerste nummers krijgen allemaal de uitgang ‘-te’: erste, zweite, dritte, vierte, fünfte, sechste, siebte, achte, neunte, zehnte, elfte, zwölfte, dreizehnte, vierzehnte, fünfzehnte, sechzehnte, achtzehnte, neunzehnte.
20+
Ook deze zijn nog makkelijk. Zoals je in het Nederlands getallen onder de 20 voluit schrijft, en daarna in getallen, hebben de Duitsers ook een regel van verandering bij die 20. Na ‘neunzehnte’ wordt de uitgang namelijk altijd ‘-ste’: vierundzwanztigste, achtundreizigste, neunzigste, hunderttausendste, milliardste.
Wat heb je nog meer?
Cijfer met punt
Voor één keertje heeft het Duits iets dat makkelijker te leren is dan in het Nederlands, joepie! Je kunt namelijk de rangtelwoorden ook heel makkelijk maken door er een puntje achter te zetten: ‘1.’ betekent ‘eerste’, ‘3847.’ betekent ‘achtendertighonderdzevenenveertigste’. Zo mag je op je toets natuurlijk niet alle rangtelwoorden schrijven, helaas.
Vervoegen
Nu is het nog steeds niet klaar, want naast dat je moet weten dat onder twintig ‘-te’ wordt en boven twintig ‘-ste’, moet je een rangtelwoord ook nog vervoegen als je het gebruikt als bijvoeglijk naamwoord. Zo kan het rangtelwoord ‘dritte’ nog veranderen in ‘dritten’, ‘dritter’, ‘drittens’, ‘drittes’ en ‘drittem’, afhankelijk van de grammatica.
Gelukkig vervoeg je rangtelwoorden precies hetzelfde als bijvoeglijk naamwoorden. Als je dat kunt, kun je dit dus ook!