Trappen van vergelijking
Bijles Duits VMBO
Wat is een trap van vergelijking?
Saai, saaier, saaist? Toch heel erg goed om om te weten! Trappen als ‘mooier’, ‘best’, ‘slimmer’ en ‘prettig’ heb je voortdurend nodig in een taal, dus let goed op.
Welke trappen van vergelijking zijn er?
1. Positiv: de stellende trap
Dit is gewoon een bijvoeglijk naamwoord zoals je die kent. Je stelt hier gewoon iets, het wordt nog niet vergroot of overtroffen. Je gebruikt het Positiv als je iets vergelijkt dat hetzelfde is. Bijvoorbeeld:
– Sie ist gleich reich. (Zij is even rijk)
– Ich bin genauso schnell wie du. (Ik ben precies even snel als jij)
– Er ist so alt wie meiner Schwester. (Hij is zo oud als mijn zus)
2. Komparativ: de vergrotende trap
De tweede trap is vergrotend. Dat betekent dat het bijvoeglijk naamwoord, dat eerst alleen gesteld werd, nu vergroot wordt: ‘mooi’ wordt ‘mooier’. Als je dit doet in het Duits, gebeuren er twee dingen:
– De klinker in het woord krijgt een Umlaut (a => ä; u => ü; o => ö; au => äu; enzovoorts). Dit gebeurt alleen niet bij de klinkers ‘e’, ‘i’ of ‘ei’.
– De letters ‘-er’ komen achter het woord.
Bijvoorbeeld: reich => reicher; schnell => schneller; alt => älter; schön => schöner; dumm => dümmer; rot => röter.
3. Superlativ: de overtreffende trap
De derde trap is overtreffend. Dat betekent dat het vergrootte bijvoeglijk naamwoord nóg groter wordt. Het wordt dus overtroffen: ‘mooier’ wordt ‘mooist’. Weer twee regels:
– In plaats van ‘-er’ schrijf je ‘-st’ aan het eind van een woord.
– Bij sommige uitzonderingen (lastige klanken) wordt dit ‘-est’. Zogenaamde lastige klanken krijg je bijvoorbeeld bij ‘-d, -t, of -s’ klanken.
Voorbeelden: reicher => reichst; scheller => schnellst; älter => ältest; schöner => schönst; dümmer => dümmst; röter => rötest; heiẞer => heiẞest.
4. Trap 4: Het woordje ‘am’
Huh? Een vierde trap? Maar wat kan er nou nóg mooier zijn dan ‘het mooist’? Eigenlijk niks! Je zou daarom ook kunnen zeggen dat deze vierde trap hetzelfde is al de derde trap. Toch kun je deze overtreffende trap op twee manieren schrijven. De eerste manier is gewoon zoals in het Superlativ: ‘Dort ist das schönste Gebäude’ (daar is het mooiste gebouw). Maar je kunt óók zeggen: ‘Dieses Gebäude ist am schönsten’ (dit gebouw is het mooiste). Ook voor deze vierde trap zijn twee regels:
– Je zet het woordje ‘am’ voor de trap.
– Je zet ‘-en’ aan het einde van het woord.
Voorbeelden: reichst => am reichsten; => schnellst => am schnellsten; ältest => am ältesten; schönst => am schönsten; => dümmst => am dümmsten; rötest => am rötesten; heiẞest => am heiẞesten.
Uitzonderingen bestaan hier ook. De bekendste zijn: goed (gut > besser > best/am besten) en veel (viel > mehr > meist/am meisten). Het Nederlands kent deze uitzonderingen ook.
5. Schema
Hier staan voor alle duidelijkheid alle voorbeelden nog een keer bij elkaar. Leer deze woordjes af en toe en stamp vooral de uitzonderingen regelmatig:
Trap | Regels | Voorbeeld |
| – Normaal bijv. nw | Lang (lang) |
stellende trap | – Als iets hetzelfde is | Groẞ (groot) |
| – Umlaut op klinker | Länger (langer) |
vergrotende trap | – ‘-er’ achter het woord | Gröẞer (groter) |
| – ‘-st’ achter het woord | Längst (langst) |
overtreffende trap | – soms ‘-est’ ipv ‘-st’. | Gröẞst (grootst) |
| – woordje ‘am’ ervoor | Am längsten (meest lang) |
het woordje ‘am’ | – ‘-en’ achter het woord | Am gröẞten (meest groot) |
En als laatste...
6. Als/Dan => Wie/Als
Nog één dingetje is hier erg belangrijk om te onthouden. In het Nederlands zeg je ‘groter dan hij’ en ‘even groot als hij’. In het Duits is het net andersom: ‘Gröẞer als er’ en ‘Genauso groẞ wie er’. ‘Als’ wordt ‘wie’, en ‘dan’ wordt ‘als’.
