Elektriciteit: overbelasting, kortsluiting, aardlekschakelaar, randaarde
Bijles NaSk VMBO
Wat is het verschil tussen overbelasting en kortsluiting?
Zekeringen zorgen ervoor dat de stroomgeleiding stopt bij hoge stroomsterktes. Meestal gebeurt dit bij waarden groter dan 16 Ampère (A). In huis is er echter veel meer dan 16A aan stroom nodig. Om dit probleem op te lossen is het elektriciteitsnetwerk in jouw huis opgesplitst in verschillende groepen, waarbij elke groep een eigen zekering heeft.
Overbelasting en kortsluiting zijn twee verschillende principes met hetzelfde effect.
- Bij overbelasting zijn er te veel apparaten op één groep aangesloten. Stel dat je een magnetron en koffiezetapparaat parallel aan elkaar aansluit, waarbij de hoofdstroom 14A is. Als je vervolgens een elektrische zaag parallel hieraan aansluit, die ook 7A trekt, dan wordt de hoofdstroom 21A. Het systeem is dan overbelast, waardoor de zekering de stroom in deze groep uitschakelt.
- Bij kortsluiting loopt de stroom rechtstreeks van de plus naar de min toe. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de fasedraad (inkomende stroom) en de nuldraad (uitgaande stroom) in de stroomkabel elkaar aanraken wanneer je huisdier de kabel kapot heeft gebeten. Als gevolg van de hoge stroomsterkte, zal de zekering de stroom uitschakelen.
Wat is een aardlekschakelaar?
Een aardlekschakelaar meet het verschil tussen de fasedraad en de nuldraad. Wanneer de fasedraad contact maakt met de behuizing van een kapotte wasmachine kan dit een levensgevaarlijke situatie opleveren wanneer jij de wasmachine aanraakt, omdat jijzelf de verbinding met de aarde vormt. Jouw lichaam heeft een heel grote weerstand, waardoor de stroomsterkte laag is en de zekering daardoor niet reageert. Een aardlekschakelaar is daarom noodzakelijk om jezelf goed te beschermen. Wanneer er een verschil tussen de fasedraad en de nuldraad gemeten wordt, zal de aardlekschakelaar de spanning uitschakelen. Je komt dan zelf niet onder spanning te staan wanneer je het kapotte apparaat aanraakt.
Randaarde
De metalen pinnen aan de boven- en onderkant van een stopcontact vormen onderdeel van de randaarde. Deze pinnen zijn via een groengele draad (de aardleiding) verbonden met het apparaat. Als de fasedraad contact maakt met bijvoorbeeld de behuizing van de wasmachine, dan kan de stroom direct via de behuizing richting de aardleiding lopen en dan afgevoerd worden naar de aarde. Door de randaarde word je dus zelf ook beschermd.
