Opbouw atomen: protonen, neutronen, elektronen en isotopen
Bijles NaSk VMBO
Waaruit is een atoom opgebouwd?
Het is belangrijk om te weten hoe atomen zijn opgebouwd om later te kunnen begrijpen hoe bijvoorbeeld zouten werken.
Een atoom is opgebouwd uit protonen, neutronen en elektronen. De protonen en neutronen zitten in de kern. De elektronen bewegen in een wolk (de elektronenwolk) rondom de kern heen. De protonen zijn positief geladen (1+), de neutronen hebben geen lading en de elektronen zijn negatief geladen (1-). Het aantal protonen moet in een atoom even groot zijn als het aantal elektronen om het atoom elektrisch ongeladen te maken.
Wat is een atoomnummer en massagetal?
Met het atoomnummer wordt het aantal protonen in een atoom bedoeld. Met het massagetal wordt het aantal protonen en neutronen samen bedoeld. Het is namelijk zo dat de massa van een atoom bepaald wordt door de protonen en neutronen. De massa van de elektronen is zo klein dat deze geen invloed heeft op de massa van het atoom. Je mag de massa van de elektronen daarom verwaarlozen.
Atoomnummer = aantal protonen
Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen
Isotopen zijn atomen met hetzelfde aantal protonen, maar een verschillend aantal neutronen. De neutronen hebben alleen invloed op het massagetal, waardoor isotopen hetzelfde atoomnummer hebben, maar een ander massagetal. Een voorbeeld van een isotoop is een C-13 (massagetal is 13) en een C-12 isotoop (massagetal is 12). Het atoomnummer is in beide gevallen 6, dus beide isotopen bevatten 6 protonen.
Voorbeeldvragen:
1. Een Uranium-238 atoom heeft atoomnummer 92. Hoeveel elektronen heeft dit atoom?
Antwoord: 92 elektronen. Een atoomnummer van 92 wil zeggen dat er 92 protonen aanwezig zijn. Om het atoom elektrisch neutraal (=ongeladen) te krijgen, moeten er ook 92 elektronen aanwezig zijn.
2) Hoeveel neutronen bevat een Uranium-238 atoom?
Antwoord: 146 neutronen. Massagetal = 238.
Aantal neutronen = massagetal – aantal protonen = 238 – 92 = 146.
3. Zijn Uranium-235 en Uranium-238 isotopen van elkaar?
Antwoord: ja. Het aantal protonen is altijd gelijk bij dezelfde atoomsoort. Het verschil in massagetal kan daarom alleen verklaard worden door een verschillend aantal neutronen.
