Beeldspraak

Bijles Nederlands VMBO

Wat is beeldspraak?

Als er sprake is van figuurlijke taalgebruik, is er sprake van beeldspraak. Bij figuurlijk taalgebruik hebben woorden een andere betekenis dan hun letterlijke betekenis. Door beeldspraak komt de boodschap van de schrijver krachtiger over. 

Zijn gezicht bloeide op…

En zijn hart opende…

Je gezicht kan natuurlijk niet letterlijk opbloeien en je hart kan ook niet letterlijk openen. De uitspraken zijn dus figuurlijk.

Voorbeelden van beeldspraak

Beeldspraak kom je in het dagelijks leven veel tegen. Denk maar aan de volgende bekende uitspraken:

Hij ging er vandoor als een bliksemschicht.

Ik kookte van woede.

Zij zet de bloemetjes buiten.

Dat is een schat van een kind.  

Ga na of je zelf nog meer van dit soort voorbeelden kunt bedenken.

We gaan naar twee verschillende vormen van beeldspraak kijken: de vergelijking en de personificatie.

Een vergelijking en een personificatie

Bij een vergelijking wordt een beeld (figuurlijk) met een object (letterlijk) vergeleken. Het benoemt duidelijk de overeenkomst tussen beeld en object met de woorden als, zoals en gelijk. Een vergelijking kan met als en zonder als voorkomen. Een voorbeeld van een vergelijking met als is:

Hij ging er als een haas vandoor.

Mijn vader is zo sterk als een beer.  

Vergelijkingen kunnen ook zonder als voorkomen. Ze zijn alleen daardoor misschien iets lastiger om te herkennen. Zowel het beeld als het object wordt genoemd in zo’n vergelijking maar een verbindend woord ontbreekt.

Een hart van goud.

Een boom van een kerel.

Bij een personificatie krijgen dieren, planten of andere dingen menselijke eigenschappen toegekend. Kijk maar naar de volgende voorbeelden:

Het papier is geduldig.

De naar regen smachtende bodem. 

Papier kan in de letterlijk zin natuurlijk nooit geduldig zijn en de bodem kan niet ergens naar smachten. Dat zijn menselijke eigenschappen!

Bekijk ook eens onze uitleg over debatteren en discussiëren.