Rentabiliteit
Bijles Bedrijfseconomie VWO
Wat is rentabiliteit?
De rentabiliteit van een bedrijf geeft de winstgevendheid van een bedrijf aan. Er zijn drie formules die gebruik worden bij het berekenen van de rentabiliteit. Rentabiliteit kan je namelijk berekenen over:
- het eigen vermogen;
- het vreemd vermogen;
- het totaal vermogen.
Als eerste behandelen we de formule over het eigen vermogen. Deze formule wordt ‘rentabiliteit eigen vermogen (REV)’ genoemd en ziet er als volgt uit:
REV = (resultaat : gemiddeld eigen vermogen) x 100%.
Het resultaat is in dit geval de winst die de onderneming heeft behaald. Het gemiddeld eigen vermogen wordt berekend over het eigen vermogen dat is opgesteld aan het begin van de periode waarover de balans wordt opgesteld en het eigen vermogen dat is opgesteld aan het eind van de periode waarover de balans wordt opgesteld.
Een voorbeeld:
Stel: het eigen vermogen op 1 januari 2020 is €10.000,-, het eigen vermogen op 31 december 2020 is €15.000,-. Het gemiddelde bereken je door beide getallen op te tellen en te delen door 2: (€10.000 + €15.000) : 2 = €12.500,-.
Ten tweede behandelen we het interestpercentage vreemd vermogen (IVV). Hiermee bereken je hoeveel procent van het vreemd vermogen je als onderneming kwijt bent aan interestkosten. De formule is als volgt:
IVV = (interestkosten vreemd vermogen : gemiddeld vreemd vermogen) x 100%.
De interestkosten zijn vaak aangegeven. Het gemiddeld vreemd vermogen reken je uit op dezelfde manier als de berekening voor het gemiddelde eigen vermogen.
Als laatste behandelen we de rentabiliteit van het totaal vermogen. Dit is een combinatie van het de REV en IVV. Je berekent namelijk hoeveel procent het resultaat én de interestkosten bij elkaar van het gemiddeld totaal vermogen is. De formule hiervoor is:
RTV = ((resultaat + interestkosten vreemd vermogen) : gemiddeld totaal vermogen) x 100%. Ook beide aspecten van deze formule zijn te berekenen op de manier die ook wordt toegepast bij de andere formules!
Het REV wordt positief ofwel negatief aangetast door het hefboomeffect. Dit houdt in dat de winstgevendheid van de REV kan stijgen. Stel: je investeert €50.000 in een project. Dit levert jou een winst op van €20.000,-. Als je dit met je eigen vermogen hebt betaald, dan is de REV: (€20.000,- : €50.000,-) x 100% = 40%.
Stel nou, dat je dit met een 3% lening hebt betaald. De interestkosten zijn dan: 0,03 x €50.000,- = €1.500,-. De winst wordt dan €20.000,- – €1.500,- = €18.500,-. De winst is groter dan de interestkosten, dus er is sprake van een positief hefboomeffect.
De hefboomformule:
Als er geen vreemd vermogen is kan je de volgende (hefboom)formule gebruiken:
REV = RTV + (RTV – IVV) x (VV : EV)
