Systeem, opbouw en samenstelling van de aarde
Bijles aardrijkskunde HAVO
Welke systemen kent de aarde?
Samenstelling van de aarde
De aarde is een systeem dat constant verandert door factoren die elkaar beïnvloeden: sferen, kringlopen etc. Elke verandering heeft consequenties voor de aarde.
Het systeem van de aarde
De aarde heeft verschillende elementen die elkaar affecteren door middel van exogene en endogene processen. Endogene processen zijn processen die van binnen uit de aardkorst werken: denk hierbij aan aardbevingen en vulkanen. Exogene processen gebeuren vanaf de buitenkant van de aarde, denk hierbij aan water en de wind die waait. Het gaat hier dus om externe systemen.
Welke sferen kent het aardoppervlak?
Sferen van de aarde
Het gebied dichtbij het aardoppervlak kan opgedeeld worden in vier sferen: de lithosfeer, hydrosfeer, biosfeer en atmosfeer.
De Lithosfeer: omvat alle rotsen, de mantel en de aardkorst van de aarde. Het gaat dus om vast materiaal zoals gesteente.
De Hydrosfeer: gaat over alle wateren nabij de aardkorst denk hierbij aan rivieren, oceanen, het vocht in de atmosfeer, sneeuw en ijs.
De Biosfeer: omvat alle planten, dieren, organismen en organisch materiaal op de wereld. In de Biosfeer zijn biomen, dit zijn gebieden waarin gelijksoortige organismen samenkomen op een plek. Bijvoorbeeld een bos met verschillende soorten champignons, eekhoorns en bomen is een bioom.
De Atmosfeer: omvat alle gassen die zich om de aarde heen bevinden. Deze worden door de zwaartekracht aan de aarde gebonden.
Waaruit is de aarde opgebouwd?
De opbouw van de aarde
De opbouw van de aarde van de kern tot de aardkorst kan vloeibaar of vast gesteente zijn. Dit is afhankelijk van de druk en temperatuur, bij hoge temperaturen en hoge druk is gesteente vloeibaar. De opbouw van de aarde is als volgt:
Aardkern: is ongeveer 3700 km dik, de binnenkern is vast gesteente en de buitenkern vloeibaar. In dit gedeelte kan aardmagnetisme ontstaan.
Aardmantel: heeft een dikte van 2900 km, de binnenmantel is grotendeels vast gesteente, met een kleine laag van ±100 km asthenosfeer (hitte taai-vloeibaar, hier ontstaan convectiestromen). De buitenste mantel laag (75 km) is kouder en daardoor vast gesteente
Aardkorst: omvat de buitenste schil vast gesteende van platen. Hierop bevinden zich de Continentale platen, die onregelmatige diktes hebben (30-50) km opgebouwd uit graniet. Ook bevinden de oceanische platen zich op deze korst, deze zijn regelmatiger qua dikte en dunner (5-10 km) gemaakt van basalt.
Lithosfeer: het buitenste gedeelte van de aardmantel met de aardkorst
