Rationalisering
Bijles maatschappijleer HAVO
Wat betekent rationalisering?
“Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken.” In andere woorden het proces dat de mens steeds meer is gaan onderzoeken met als doel beheersbaarheid van zichzelf, anderen en de natuur. Handelen moet doelgericht en efficiënt zijn in plaats van handelen op basis van gewoonten. Alles rationeel maken. Vroeger werd namelijk het gedrag van mensen bepaald door overgedragen gewoonten en tradities. Gedrag was een aanpassing aan de heersende norm en hoefde niet per se feitelijk, efficiënt of effectief te zijn.
'onttovering van de wereld'
In de moderne tijd verminderde het belang van tradities en emotionele bindingen en opvattingen en was er minder aandacht voor het bovennatuurlijke. Weber typeerde dit als “onttovering van de wereld”. In het tijdperk van de moderniteit (1800 tot heden) zijn mensen (beginnend in de westerse wereld) steeds meer op een rationele manier gaan handelen. De productie van kennis en de toepassing van wetenschap is steeds meer centraal komen te staan.