Individualisering
Bijles maatschappijleer HAVO
Wat betekent individualisering?
“Het proces waarbij individuen in toenemende mate hun zelfstandigheid op verschillende gebieden kunnen vergroten,” Iemand kan dus steeds meer vorm aan z’n leven geven in plaats van de traditie of groep te moeten volgen. Individualisering brengt met zich mee dat van individuen veel meer dan vroeger wordt verwacht dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun handelen en voor het aangaan van sociale betrekkingen.
Dit betekent niet dat sociale structuren (zoals de gezinsstructuur) verdwijnen, maar wel dat het individu als nieuwe sociale eenheid op de voorgrond treedt. De betekenis van traditionele sociale instituties verandert omdat het individu zich in zijn denken en gedrag minder vanzelfsprekend en eenduidig door de conventies van deze instituties laat leiden. Sociale posities worden minder dan vroeger zonder meer aan een persoon ‘toegeschreven’ op basis van afkomst.
Waarom wordt individualisering positief gezien?
Individualisering wordt zowel als een positief en als een negatief proces gezien.
Een positief proces omdat er sprake is van een emancipatieproces dat gekenmerkt wordt door een toename van individuele vrijheid, de vrijheid om een eigen weg te gaan en de wil om veelal onbeperkt van het leven te genieten. Veel mensen zijn tegenwoordig meer dan vroeger losgekomen van hun herkomst milieu en geboorteplaats door de toegenomen sociale en geografische mobiliteit.
En waarom negatief?
Als negatief proces wordt individualisering geassocieerd met het teloorgaan van maatschappelijke integratie, met een toenemend egoïsme, met een totaal losgeslagen verzelfstandiging van mensen in de zin van het losraken van de bindingen met andere mensen en groepen en een toename van eenzaamheid.
