Sociale zekerheid en uitkeringen
Bijles economie VMBO
Wat is Nederland als verzorgingsstaat?
Nederland is een verzorgingsstaat, als je hulp nodig hebt kan de overheid jou hierbij helpen. Het wonen in een verzorgingsstaat betekent onder andere dat elke inwoner verzekerd is van het sociaal minimum. Het sociale minimum betekent het minimale dat je nodig hebt om van te leven. In Nederland kennen we dus eigenlijk geen echte armoede (als je de hulp van de overheid aanvaard).
Nederland regelt het beste voor de inwoners via het stelsel van sociale zekerheid. Er kunnen allemaal verschillende regels zijn waarom je extra geld nodig hebt, en voor al die redenen is er een aparte uitkering.
Welke verzekeringen zijn er?
- Volksverzekeringen (het hele volk mag hier gebruik van maken)
- AOW, Algemene Ouderdoms Wet, iedereen boven de 65 krijgt deze. Daarnaast moet je wel zelf een pensioen bij elkaar sparen. Het AOW krijg je sowieso, maakt niet uit of je wel heel hard hebt gewerkt of helemaal niet. Het AOW is net iets minder dan het minimumloon, hier wordt je dus niet heel rijk van.
- ANW: Algemene Nabestaanden Wet, Wanneer degene die voor het inkomen zorgt is overleden. Kan het betekenen dat degene die overblijft niet in zijn/haar eentje het huis kan betalen, om dan te voorkomen dat iemand moet verhuizen kan er met een ANW uitkering gezorgd voor worden dat de hypotheek betaalt kan worden.
- Werknemersverzekeringen (deze uitkering kun je krijgen als je werknemer geweest bent)
- WIA: Als je langdurig ziek bent geweest, of gehandicapt blijkt. Als jij ziek wordt moet jouw baas jou de eerste twee jaar doorbetalen. Na twee jaar ziekte kom je in de WIA. De overheid die bepaalt dan hoeveel procent je nog wel kunt werken (dus wat jouw arbeidsvermogen is) en voor de rest krijg je een uitkering.
- WW: Werkloosheidswet, dat krijg je als je ontslagen wordt maar het niet je eigen schuld. Voor elk jaar dat je gewerkt hebt, krijg je dan een maand een uitkering van 70% van je laatstverdiende loon. Stel je voor je hebt 10 jaar voor een bedrijf gewerkt die failliet is gegaan, dan krijg je wel nog 10 maanden lang een uitkering.
Sociale voorzieningen
- Bijstand je krijgt geld van de bijstand als je op geen andere manier meer aan een inkomen kunt komen (maar: je bent niet arbeidsongeschikt of 65+, ook moet je blijven solliciteren).
- Kinderbijslag, voor ieder kind onder de 18 krijg je iedere 4 maanden (ieder kwartaal) kinderbijslag.
Waaruit worden de verzekeringen betaald?
De sociale verzekeringen (AOW, ANW, WIA, WW) worden betaald uit premies, en premies betaal je alleen als je werkt. De sociale voorzieningen (Bijstand en kinderbijslag) worden betaald uit belasting.
