Verwering, erosie en sedimentatie
Bijles aardrijkskunde VWO
Op welke manieren kan landschap veranderen?
Al deze termen kunnen nogal ingewikkeld lijken, maar eigenlijk valt dit enorm mee. We leggen ze hier alledrie voor je uit! Landschapsvormen worden afwisselend opgebouwd en afgebroken op de lange termijn. Dit kan veroorzaakt worden door verschillende processen. Door gebergtes zijn er hoogteverschillen op de wereld deze worden door de jaren heen afgevlakt door verwering en erosie. Stukken rots kan door de wind bijvoorbeeld meegenomen worden en verplaatst worden naar een andere plek. Hierdoor wordt ergens anders sedimentatie gevormd met het meegevoerde materiaal.
Wat is verwering en erosie?
Verwering vindt plaats wanneer gesteente exogeen wordt afgebroken dus van buitenaf. Er zijn twee soorten verwering: chemische en fysische/mechanische verwering. Fysische/mechanische verwering wordt veroorzaakt door verschillen in temperatuur en door wortels van planten die gesteente afbreken doordat er wortels doorheen groeien. Gesteente wordt afgebroken maar de samenstelling verandert niet. Deze vorm van verwering is groot in een aride of gematigde zone. Chemische verwering vindt plaats doordat warmte en vocht gesteente afbreken door middel van chemische reacties, hierbij verandert de samenstelling van het gesteente. Deze manier van verwering is erg hoog in de tropen, omdat het daar erg vochtig en warm is.
Erosie is schurend wind/water of ijs dat gesteente of het aardoppervlak uitslijpt en hierbij deeltjes verplaatst. Er kan winderosie, watererosie of ijs-erosie plaatsvinden. Watererosie water wat in aanraking komt met aarde of gesteente heeft een schurende werking. Wanneer er water langs een rots komt of water door een rivier loopt, worden deeltjes verplaatst door watererosie. Zo verandert een rivier door de jaren heen qua vorm en diepte door watererosie. Winderosie gebeurt wanneer de wind langs rotsen of zandvlaktes waait. Hierbij worden deeltjes verplaatst en worden rotsen uitgeschuurd. Bij Ijs-erosie verschuift ijs en wordt aarde verschoven.
Sedimentatie
Sedimentatie sedimentatie zijn de deeltjes die afgezet worden op een andere plek door erosie. Dit zijn dus deeltjes die door erosie zijn verplaatst en ergens anders zijn neergelegd door wind, water of ijs.
