Bepalingen
Bijles Nederlands VWO
Wat is een bijvoeglijke bepaling?
Er zijn twee soorten bepalingen: bijwoordelijke bepalingen en bijvoeglijke bepalingen. Bijwoordelijke en bijvoeglijke bepalingen blijven over als je de andere zinsdelen hebt gehad tijdens het ontleden. Je kunt ze zien als restcategorieën.
Een bepaling voegt wat meer informatie toe aan een ander woord of woordgroep. Ze zijn altijd extra. Dat wil zeggen, ze zijn niet noodzakelijk voor de opbouw van een zin.
Bijvoeglijke bepalingen horen bij zelfstandige naamwoorden. Een bijvoeglijke bepaling staat meestal voor het zelfstandig naamwoord maar kan er ook achter staan. Als de bijvoeglijke bepaling achter het zelfstandig naamwoord staat begint het vaak met een voorzetsel.
De twee zinnen hieronder bevatten bijvoeglijke bepalingen die dus wat zeggen over de zelfstandige naamwoorden in de zinnen.
Het was een behoorlijk lange dag.
De tocht van vandaag was behoorlijk lang.
Wat is een bijstelling?
Een bijstelling is een bijzondere vorm van een bijvoeglijke bepaling. Een bijstelling is namelijk een bijvoeglijke bepaling die tussen komma’s achter een zelfstandig naamwoord staat.
Mijn vader, die bekend staat om zijn lasagna, heeft een Italiaanse avond verzorgd tijdens de feestdagen.
Onze buurman, een aardige man, heeft ons uitgenodigd om te komen borrelen.
Bijvoeglijke bepalingen en bijstellingen horen dus bij zelfstandige naamwoorden. Alle andere bepalingen noem je bijwoordelijke bepalingen. Bijwoordelijke bepalingen geven antwoord op de vragen hoe, hoeveel, waarom, waarmee, wanneer, waardoor, waar en waarheen?
Laten we snel maar naar een voorbeeld kijken.
Ik wachtte de hele ochtend geduldig op mijn moeder.
Wanneer wachtte ik? De hele ochtend.
Hoe wachtte ik? Geduldig.
De zin hierboven heeft twee bijwoordelijke bepalingen: de hele ochtend en geduldig.
Samengevat...
Bepalingen zeggen dus wat over andere woorden of groepen woorden in een zin. Bijvoeglijke bepalingen en bijstellingen horen bij zelfstandige naamwoorden. Alle andere bepalingen noemen we bijwoordelijke bepalingen.
