Mengsels en zuivere stoffen
Bijles Scheikunde VWO
Op welke manier kun je zuivere stoffen herkennen?
We gaan eerst eens kijken naar zuivere stoffen. Zuivere stoffen zijn stoffen die je kunt herkennen aan vaste stofeigenschappen. Een zuivere stof kun je het beste herkennen aan hoe de stof kookt of smelt. Als de stof kookt of smelt bij één vaste temperatuur, weet je dat het om een vaste stof gaat.
Als een stof een zogeheten kooktraject of smelttraject heeft, is de stof onzuiver. We hebben het dan over een mengsel.
Let op! Een mengsel bestaat als twee of meer stoffen bij elkaar komen en niet een nieuwe stof vormen. Er vindt dus geen chemische reactie plaats!
Welke soorten mengsels heb je?
Als een mengsel op molecuulniveau mengt noem je het een homogene mengsel. Oplossingen en legeringen zijn homogene mengsels. Als een mengsel niet op molecuulniveau mengt, spreken we van een heterogene mengsel. Suspensies en emulsies zijn heterogene mengsels. We zullen nu even alle soorten mengsels langskomen.
- Een oplossing is misschien wel het bekendste mengsel. Een gas, vaste stof en vloeistof kunnen allemaal worden opgelost in een vloeistof. Het bestaat uit een opgeloste stof en een oplosmiddel waarin de stof wordt opgelost. Als stoffen in elkaar opgelost zijn, mengen ze op molecuulniveau. We spreken van een verzadigde oplossing als de maximale hoeveelheid stof is opgelost. Als niet de maximale hoeveelheid is opgelost, spreken we van een onverzadigde
- Een legering is een mengsel van verschillende soorten metalen. De verschillende metalen mengen dan ook op molecuulniveau. Als je naar het metaalrooster van brons zou kijken, zou je ook zien dat de koper en tin deeltjes door elkaar gerangschikt liggen.
- Bij een suspensie lossen de deeltjes niet helemaal op. Ze mengen dus niet op molecuulniveau. Een suspensie is eigenlijk een vloeistof waarin hele kleine, fijnverdeelde deeltjes vaste stof rondzweven. Door die kleine, rondzwevende deeltjes is een suspensie meestal troebel. Wil je de vaste deeltjes afscheiden? Denk aan de scheidingsmethoden. We kunnen aan de slag met bezinken Als een mengsel bestaat uit een vaste, niet oplosbare stof en een vloeistof, zal de vaste stof uiteindelijk naar de bodem zinken.
Tip: Ben je de scheidingsmethoden een beetje vergeten? Check onze uitleg hier!
- Een emulsie bestaat uit vloeistoffen die niet in elkaar kunnen oplossen. Ze mengen dus niet op molecuulniveau. De kleur van een emulsie is net als bij een suspensie troebel of gekleurd. Je kunt een emulgator toevoegen zodat de vloeistoffen toch gemengd blijven. Emulgatoren kunnen zowel natuurlijk als chemisch zijn. Een hele bekende emulsie is mayonaise. Mayonaise is een emulsie van olie met water en azijn die gebruik maakt van de natuurlijke emulgator eigeel.
